İnsülin Direnci Nedir, Tip 2 Diyabete Uygun Diyet Nasıl Yapılır?

Halk arasında “şeker hastalığı” olarak da bilinen diyabet, ciddi bir sağlık problemidir ve sahip olunduğunda hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde azaltabilir. Genetik faktörlere, bireylerin yaşam tarzındaki ihmallere ya da çeşitli hastalıkların sebep olduğu hormonal dengesizliklere bağlı olarak ortaya çıkabilen diyabetin tedavi süreci de sabır ve özveri gerektirir. Hastaların uzun ve sağlıklı bir hayat için beslenme alışkanlıklarını ve yaşam tarzlarını diyabete uygun şekilde yeniden düzenlemeleri gerekir.

Diyabetin tip 1 ve tip 2 isimleriyle sınıflandırılan iki farklı türü bulunur. Bu iki tür arasındaki kilit unsur ise insülin hormonudur. Pankreas tarafından salgılanan bu hormon, kandaki şekerin hücrelere ulaşıp enerjiye dönüştürülmesini sağlar. Vücuttaki insülin üretimi yeterli seviyelere ulaşamadığında kandaki şeker seviyesi yükselerek tip 1 diyabete sebep olur. Bu durumda hastaların dışarıdan insülin takviyesi alması gerekir.

Tip 2 diyabette ise vücutta yeterli insülin salınımı gerçekleşir ancak şeker kandan ayrılıp hücrelere ulaşamaz. İnsülin direnci olarak adlandırılan bu durum da kandaki şeker seviyesinin normalin üstünde seyretmesine sebep olarak hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Peki; insülin direnci nedir, belirtileri nelerdir? İnsülin direnci nasıl kırılır ya da düşer?

İnsülin Direnci Nedir?

İnsülin direncinin tam olarak ne anlama geldiği neden oluştuğunu açıklamak için öncesinde vücudun enerji üretim sürecini ve insülin hormonunun bu süreçteki rolünü anlatmak gerekebilir. İnsan vücudunun temel enerji kaynağı, karbonhidrat grubundaki besinlerdir. Bu besinler tüketildiğinde glikoz, früktoz, laktoz, nişasta gibi çok sayıda bileşene ayrılır ve farklı şekilde kullanılırlar. Basitçe “kan şekeri” şeklinde tanımlanabilecek olan glikoz, vücudun en temel yakıtıdır. Vücut; alınan glikozun ihtiyaç duyduğu kadarını doğrudan kana karıştırarak hücrelere dağıtır ve enerjiye dönüştürür. Fazlasını ise daha sonra kullanmak üzere yağa dönüştürerek karaciğerde depolar.

Kandaki glikozun enerjiye dönüşmesinde en önemli etken, insülin hormonudur. Bu hormon, glikozun kandan ayrışarak hücrelerin içine girmesini sağlar. Hücreler ise glikozu enerjiye dönüştürür ve kullanır. Ancak yanlış beslenme, hareketsiz yaşam, obezite gibi sebepler zaman içerisinde bu süreçteki dengeyi bozar. İnsülin yeterli seviyede salgılansa da görevini yerine getirememeye başlar. Enerjiye dönüştürülemeyen glikoz, kandaki şeker seviyesinin normalin çok üstünde seyretmesine ve dolayısıyla pek çok sağlık problemine yol açabilir.

Kandaki glikoz dengesinin insülin direncine bağlı olarak bozulması durumunda hastaya tip 2 diyabet teşhisi konulabilir. Ayrıca insülin direnci; obezite, karaciğer yağlanması, yüksek kolesterol, yüksek tansiyon, çeşitli kalp ve damar hastalıkları gibi birçok sağlık problemine daha zemin hazırlar.

İnsülin Direnci Belirtileri Nelerdir?

İnsülin direnci yüksekliği; yanlış beslenme, fiziksel aktivite yetersizliği, vücuttaki yağ oranının artması, ebeveyn veya kardeşlerde diyabet öyküsü gibi sebeplere bağlı olarak ortaya çıkar. Doğru adımlarla kontrol altına alınarak diyabete dönüşmeden giderilebilir. Tabii bunun için erkenden fark edilmesi gerekir. İnsülin direnci belirtileri, zaman içerisinde yavaş yavaş oluşur. Semptomlar genellikle yorgunluk, uykusuzluk gibi sebeplere bağlandıkları için geç fark edilebilirler. Görüldüğünde insülin direnci şüphesi yaratabilecek belirtiler ise şunlardır:

Artan susuzluk hissi,

Sık sık idrara çıkma,

Yemekten kısa süre sonra beliren açlık hissi,

Daha fazla yeme eğilimi,

Bulanık görme ve odaklanma sorunları,

Baş ağrısı,

Cildin kuruyup sertleşmesi,

Vajinal bölgede oluşan cilt enfeksiyonları,

Koltukaltındaki veya boyundaki derinin kararması,

Vücuttaki yaraların uzun süre iyileşememesi.

İnsülin Direnci Nasıl Kırılır?

İnsülin direnci, birçok hastalığa davetiye çıkaran ciddi bir sorundur ve belirtileri gözlemleniyorsa mutlaka bir uzman desteği gerektirir. Erken teşhis ve müdahaleyle diyabet gibi daha ciddi problemlere dönüşmeden tedavi edilebilir. Doğru bir beslenme alışkanlığı edinmenin insülin direnci kırma konusundaki önemi büyüktür. Ancak insülin direnci yoksa bile obezite veya yüksek tansiyon gibi sorunlar yaşayan bireylerin beslenme alışkanlıklarını gözden geçirmesi gerekir. Kilo kaybı ve kontrolü sağlayarak daha sağlıklı, daha kaliteli bir yaşama sahip olmak için düşük kalorili ketojenik diyet (SDM Kalibra Diyeti) denenebilir. Birbirinden lezzetli öğünlerden oluşan SDM Kalibra Diyeti ile tamamen yağdan kilo kaybederken, insülin direncinde olumlu gelişmeler görülebilir.

İnsülin direnci kırmanın bir diğer şartı da bolca egzersiz yapmaktır. Fiziksel aktivite artırıldığında vücudun enerji ihtiyacı da yükselir ve hem kandaki glikozun hem de karaciğerde depolanan yağların yakımı hızlanır. Aktif bir yaşam ve doğru beslenmeyle zaman içerisinde insülin direnci kırılarak geride bırakılabilir. Ayrıca uzman hekim gerekli görürse hastaya insülin direnci ilacı ile zayıflama da önerebilir.

Tip 2 Diyabete Uygun Diyet Nasıl Olmalıdır?

Tip 2 diyabet, insülin direncine bağlı olarak ortaya çıkar. Dolayısıyla sadece insülin direnci söz konusuyken de uzmanlar tarafından hazırlanmış bir diyet uygulamasına başlamak ve fiziksel aktiviteyi mümkün olduğunca artırmak önemlidir. Tip 2 diyabet diyetine başlandığında hastanın bu yeni deneyimini sabırla sürdürmesi ve yaşamının diğer alanlarını da yeniden düzenlemesi gerekir. Peki, tip 2 diyabeti ya da sadece insülin direnci olanlar nasıl beslenmeli?

İnsülin direnci söz konusu olduğunda diyabet teşhisi beklenmeden glikoz, yani basit şeker içeren ürünlerin kullanımı bırakılmalı. Bu dönemde doğru aralıklarla diyabetik tatlılar ya da diyet çikolata ürünleri tüketilebilir. SDM Kalibra’nın tatlı ürünleri çok iyi bir seçenektir.

İnsülin direnci ve tip 2 diyabet diyetinde karbonhidratların kullanımına da çok dikkat edilmeli. Bu gruptaki besinler, peynir ya da ceviz gibi protein içerikli besinlerle birlikte tüketildiğinde kan şekeri üzerindeki etkileri dengelenebilir.

Ekmek tüketiminde tercihin tam tahıllı ürünlerden yana kullanılması gerekir. Kesinlikle beyaz ekmek tüketilmemelidir.

İnsülin direnci diyet listesi hazırlanırken kuru baklagillere, badem ve ceviz gibi protein kaynağı besinlere, yoğurt ve peynir çeşitlerine yer verilmelidir.

Kefir, pancar gibi probiyotik besinler de ihmal edilmemelidir.

Meyveler bünyelerinde bolca şeker barındırır. Taze sıkılmış da olsa doğrudan meyve suyu içmek birkaç meyvedeki şekeri tek seferde almak anlamına gelir. Bunun yerine meyvenin kendisi tüketildiğinde hem daha az şeker alınmış hem de meyvedeki lifler ziyan edilmemiş olur.

İnsülin direnci ve Tip 2 diyabet beslenme listelerinde sıvı alımına da dikkat edilmelidir. Bitki çayları, ayran gibi içeceklerin yanı sıra günde 2-2.5 litre su ihmal edilmemelidir.

Diyet yaparken vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve minerallerin yeterince alındığından da emin olmak gerekir. Bu süreçte iştahı artırmayan, vücudun tüm ihtiyaçlarını karşılayan SDM Kalibra multivitamin desteği ile ilerlenebilir.